ใครจะคิดว่าเรื่องราวจากนิยายไซไฟจะกลายเป็นความจริงในโลกการเมือง? เหตุการณ์ล่าสุดในแอลเบเนียสร้างความฮือฮาไปทั่วโลก เมื่อรัฐบาลตัดสินใจแต่งตั้ง AI ให้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการ นี่คือก้าวแรกที่สะเทือนวงการการเมือง พร้อมสร้างคำถามใหม่ ๆ ที่ว่า AI จะเป็นรัฐมนตรีได้หรอ ?
ช่วงต้นเดือนกันยายน 2025 รัฐบาลแอลเบเนียตัดสินใจแต่งตั้ง ‘Diella’ ซึ่งเป็น AI ที่ถูกพัฒนาขึ้นมาโดยเฉพาะให้รับบทบาทรัฐมนตรีดูแลการจัดซื้อจัดจ้างให้กับภาครัฐ โดยภารกิจหลักของเธอคือการต่อสู้กับการคอร์รัปชันที่ฝังรากลึกในระบบราชการของประเทศ
นายกรัฐมนตรี Edi Rama กล่าวอย่างมั่นใจว่า AI จะสร้างความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เพราะไม่มีใครติดสินบนหรือข่มขู่ได้ ไม่ว่าจะด้วยวิธีการใดก็ตาม
AI กับบทบาทผู้นำที่ไม่เหมือนใคร
Diella ถูกเนรมิตขึ้นมาในรูปแบบของผู้หญิงสวมชุดพื้นเมือง สื่อถึงความเป็นตัวแทนประชาชนทุกคน ไม่จำกัดเพศหรืออายุ แต่สิ่งสำคัญกว่านั้นคือ เธอไม่มีตัวตนจริง ทำงานผ่านระบบออนไลน์และสามารถเข้าถึงข้อมูลมหาศาลได้ในเวลาอันรวดเร็ว ภารกิจของ Diella คือการตรวจสอบและบริหารงบประมาณ พร้อมตัดสินใจในเรื่องที่ต้องการความโปร่งใสและความยุติธรรมทุกขั้นตอน ซึ่งเป็นข้อได้เปรียบเหนือมนุษย์ที่อาจมีอารมณ์หรือความลำเอียงแอบแฝงอยู่
ความหวังใหม่หรือขัดแย้งทางกฎหมาย?
แม้เสียงชื่นชมจากประชาชนจำนวนมากที่มองว่า AI จะช่วยลดช่องว่างแห่งคอร์รัปชัน แต่ก็พบเสียงวิพากษ์วิจารณ์ในแวดวงการเมือง โดยฝ่ายค้านเห็นว่า ‘รัฐมนตรี’ ตามรัฐธรรมนูญควรเป็นพลเมืองจริง มีสติสัมปชัญญะและมีอายุเกิน 18 ปี
บทบาทของ Diella จึงกลายเป็นประเด็นถกเถียงเชิงหลักการและกฎหมาย นอกจากนี้ ผู้เชี่ยวชาญก็ยังกังวลเรื่องความรับผิดชอบและความโปร่งใสของการตัดสินใจของ AI ในกรณีเกิดปัญหาขึ้น
การแต่งตั้ง Diella สั่นสะเทือนวงการทั่วโลก หลายประเทศจับตามองและหาข้อมูลเกี่ยวกับความเป็นไปได้ของการนำ AI มาช่วยบริหารบ้านเมือง ทั้งนี้ยังมีกรณีของพรรคการเมืองในญี่ปุ่นที่ประกาศใช้งาน AI เป็นผู้นำพรรค แม้สถานะของ AI ในญี่ปุ่นยังไม่ถึงขั้นรัฐมนตรี แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่ากระแสการนำเทคโนโลยีเข้ามาแทนที่มนุษย์ในแวดวงการเมืองกำลังเดินหน้าอย่างรวดเร็ว
สัญญาณเปลี่ยนผ่าน…จากผู้นำมนุษย์สู่ผู้นำที่เป็น AI
การที่แอลเบเนียแต่งตั้ง AI เป็นรัฐมนตรี ไม่ใช่แค่การทดลองทางเทคโนโลยี แต่เป็นการทบทวนแนวคิดเกี่ยวกับผู้นำในศตวรรษที่ 21 ว่าแท้จริงแล้วคุณค่าของผู้นำอยู่ที่อะไร คือ ความเป็นมนุษย์ หรือ ความสามารถในการตัดสินใจอย่างหมดจดไร้อคติ แม้อนาคตจะยังเต็มไปด้วยประเด็นถกเถียง แต่ Diella ได้เปิดประตูให้มนุษย์โลกได้คิดใหม่และทบทวนสิ่งที่เคยเชื่อมาตลอด
Source :Reuters, Al Jazeera, Euronews, Global Government Forum, AP News, Japan Times, Izvestia Channel
