อุตสาหกรรมไบโอเทคโนโลยี: ขุมพลังการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษหน้า

ทิศทางหลักของไบโอเทคในศตวรรษหน้า: สามเสาหลักการเติบโต

ตลาดเทคโนโลยีชีวภาพ หรือไบโอเทค กำลังมีการเปลี่ยนแปลงที่ค่อนข้างรวดเร็ว ทั้งในเรื่องของเทคโนโลยีและข้อกำหนดต่าง ๆ สำหรับทิศทางหลักของไบโอเทคที่จะมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างชัดเจนในศตวรรษหน้ามีอยู่สามประการ

ประการแรก คือ การแพทย์แม่นยำ (Precision Medicine) หรือสุขภาพส่วนบุคคล ซึ่งในส่วนนี้ การพัฒนายาส่วนใหญ่จะมุ่งเน้นไปที่ ยาพุ่งเป้า และ ยาที่อ้างอิงด้าน Gene  (Gene-based drugs) ดังนั้น การวิเคราะห์งานทางด้านจีโนม (Genomic Analysis) จะเข้ามามีบทบาทในการผลิตผลิตภัณฑ์ในส่วนนี้มากขึ้น

ประการที่สอง คือ อุตสาหกรรมอาหารเพื่อความยั่งยืน ซึ่งจะเห็นได้จากปัจจุบันที่เริ่มมีงานวิเคราะห์วิจัยเกี่ยวกับ Culture Meat หรือ เนื้อสังเคราะห์ ที่สร้างขึ้นมาในห้องแล็บ นอกจากนี้ งานเกษตรกรสมัยใหม่ก็จะใช้ชีววิทยามาตอบโจทย์ความยั่งยืนในอนาคตมากขึ้นด้วย 

ประการสุดท้าย คือ สิ่งแวดล้อมและพลังงานชีวภาพ ซึ่งจะเป็นพลังงานทดแทนและจะมีบทบาทมากขึ้นในอนาคต งานวิจัยในส่วนของ Bacterial Science หรือการวิจัยทางด้านพลังงานไบโอจะช่วยให้เกิดการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และสร้างความยั่งยืนในการใช้พลังงานในอนาคตได้

ความท้าทายที่รอแก้ไข: การขาดแคลนบุคลากรและกฎหมายที่ทันยุค

การปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของเทคโนโลยี การเข้าถึงเทคโนโลยีที่ซับซ้อน หรือการปรับตัวตามกฎหมายและข้อกำหนดต่าง ๆ

ความท้าทายหนึ่งที่สำคัญคือเรื่องของ ทรัพยากรบุคคล เนื่องจากปัจจุบันเราเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จำนวนนักวิจัยรุ่นใหม่จึงค่อนข้างลดลง ทำให้งานวิจัยต่าง ๆ มีปริมาณที่ลดลงตามไปด้วย ดังนั้น รัฐบาลควรให้ความสนใจในการพัฒนาทั้งทรัพยากรบุคคลและตัวเทคโนโลยี รวมถึงตัวข้อกำหนดต่าง ๆ ให้มีความทันสมัยด้วย นอกจากนี้ ความรวดเร็วในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ออกสู่ท้องตลาดก็เป็นเรื่องสำคัญที่เราจะต้องทำให้ทันในระดับโลก

กลยุทธ์ก้าวข้ามความท้าทาย: ยกระดับมาตรฐานและความร่วมมือ

คุณภัทรฤทัย จันกลิ่น รองกรรมการผู้จัดการบริษัท S.M. CHEMICAL SUPPLIES จำกัด มองการก้าวข้ามความท้าทายต่ออุตสาหกรรม Biotech ว่า  “เพื่อเอาชนะความท้าทายในการเปลี่ยนแปลงของไบโอเทค ห้อง Labต่าง ๆ ควรดำเนินการในหลายมิติ  อันดับแรก  Lab ควรจะยกระดับและปรับความสามารถและเทคโนโลยี ให้ได้ตามมาตรฐานสากล ซึ่งปัจจุบันมาตรฐานสากลที่เกี่ยวข้องก็จะมี  GMP และ GLP  ถัดมา ควรมีการ สร้างเครือข่ายความร่วมมือ ในการวิจัยระหว่างกันอย่างเข้มแข็ง ทั้งจากภาคเอกชน, รัฐบาล, และหน่วยงานทางการศึกษา เพื่อให้เกิดการถ่ายทอดความรู้ซึ่งกันและกัน ซึ่งจะช่วยให้สามารถปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกได้  นอกจากนี้ ในเรื่องของบุคลากรก็ควรมีการ Upskill ให้มีความรู้ใหม่ ๆ เพื่อพัฒนาการทำวิจัยให้มากขึ้น”

Ecosystem และ R&D คือเส้นเลือดใหญ่ : ทีมผู้เชี่ยวชาญคือหัวใจ

การกระจายตัวของทีมวิจัยผู้เชี่ยวชาญไบโอเทคในประเทศไทย แบ่งเป็น 3 ส่วน

• สถาบันวิจัยหลัก  หน่วยงานที่ขับเคลื่อนงานวิจัยด้านไบโอเทค เช่น ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC) ซึ่งเป็นหน่วยงานหนึ่งของ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.). 
• กลุ่มวิจัยเฉพาะทาง BIOTEC มีการแบ่งกลุ่มวิจัยตามความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เช่น: 
• เทคโนโลยีชีวภาพเกษตร
• เทคโนโลยีชีวภาพเพื่ออุตสาหกรรม
• เทคโนโลยีชีวภาพสัตว์น้ำ
• สุขภาพสัตว์และการจัดการ
• นวัตกรรมอาหาร
• ไบโอรีไฟเนอรี่และชีวภัณฑ์
• วิศวกรรมชีวเคมีและชีววิทยาระบบ
• เทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยและการค้นหาสารชีวภาพ
• เทคโนโลยีชีวภาพระดับโมเลกุลทางการแพทย์
• เทคโนโลยีชีวภาพพืช
• กลุ่มวิจัยบริษัทเอกชน

ในแต่ละกลุ่มวิจัยจะมีทีมงานนักวิจัยที่เชี่ยวชาญ เช่น ทีมวิจัยไมโครอะเรย์แบบครบวงจร ที่มีนักวิจัยอาวุโสและนักวิจัยสาขาต่างๆ  แต่การรองรับการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษหน้า ด้าน อาหาร และ สุขภาวะ จำเป็นต้องใช้ขุมพลังของนักวิจัยผู้เชี่ยวชาญด้าน Biotechnology มากกว่านี้นัก  

Industrial Key Success

สภาอุตสาหกรรมฯ ชี้ว่า Biotech เป็นทางรอดสำคัญของไทย โดยมีศักยภาพสร้างมูลค่าเพิ่มจากภาคเกษตรกรรมได้มาก  โดยเฉพาะธุรกิจ Bio-Innovation มีการลงทุนสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในปี 2566 มีสินทรัพย์รวมเพิ่มขึ้นกว่า 123% จากปี 2562  อีกความจำเป็นหนึ่งคือ การสร้าง Ecosystem และการลงทุน R&D เชิงกลยุทธ์ ก็สำคัญไม่แพ้กัน แม้ประเทศไทยจะมีศักยภาพสูง ด้าน Biotech แต่หากขาดการรังสรรทั้ง 3 ด้านนี้ ผู้เชี่ยวชาญ, Ecosystem, และการลงทุน R&D   ประเทศไทยอาจตกขบวน พลาดโอกาสทอง ที่เป็น โอกาสไทย แต่เดิม ก็เป็นได้

Source : จับตา 3 เทรนด์ Biotechnology แห่งอนาคต: โอกาสและความท้าทายที่คุณต้องรู้!