ทำความเข้าใจ Fork Sensor เซนเซอร์ก้ามปูกับบทบาทในอุตสาหกรรมอัตโนมัติ
Fork Sensor หรือ โฟร์คเซนเซอร์ เป็นหนึ่งในกลุ่มเซนเซอร์ตรวจจับวัตถุที่ใช้หลักการโฟโต้เซ็นเซอร์ (Photo Sensor) หรือออปติคัลเซนเซอร์ (Optical Sensor) โดยมีดีไซน์เป็นทรงก้ามปูหรือรูปตัว U ที่ถูกออกแบบมาให้ใช้งานง่ายและเหมาะกับงานแยกชิ้นงาน, งานตรวจจับฉลาก, ตรวจจับบาร์โค้ด รวมถึงการแยกชิ้นงานขนาดเล็กในสายการผลิตอัตโนมัติ เมื่อเปรียบเทียบกับเซนเซอร์ทั่วไป โฟร์คเซนเซอร์มีข้อได้เปรียบเรื่องการติดตั้งที่ง่าย การปรับตำแหน่งน้อย และความแม่นยำสูงในการตรวจจับวัตถุขนาดเล็กหรือบางเฉียบ
Fork Sensor ทำงานอย่างไร?
โฟร์คเซนเซอร์ใช้หลักการของโฟโต้เซนเซอร์แบบ Through Beam โดยมี LED (แหล่งกำเนิดแสง) อยู่ที่ขาก้ามปูหนึ่งข้าง และตัวรับแสงอยู่ที่อีกข้าง การทำงานจึงเปรียบเหมือนประตู เมื่อวัตถุหรือฉลากผ่านระหว่างขาก้ามปู แสงที่ส่งออกมาจะถูกบล็อก ทำให้เซนเซอร์รับค่าการเปลี่ยนแปลงและให้สัญญาณเอาต์พุตอย่างรวดเร็ว โฟร์คเซนเซอร์ที่ใช้แหล่งกำเนิดแสง LED โดยมากสามารถปรับแต่งค่าความไวได้ ซับซ้อนน้อยกว่าโฟโต้เซนเซอร์แบบปกติ เพราะไม่ต้องจัดแนวภายนอกให้อยู่ตรงข้ามกัน
Fork Sensor ใช้ทำอะไรในระบบ Automation โรงงาน?
บทบาทหลักของ Fork Sensor คือการตรวจจับวัตถุหรือชิ้นงานในสายพานลำเลียงอัตโนมัติ ไม่ว่าจะเป็นการนับจำนวนสินค้า ตรวจจับตำแหน่งฉลากที่ติดบนผลิตภัณฑ์ ตรวจจับสติ๊กเกอร์บางๆ มาร์กจุดตัดบนแพ็กเกจ หรือใช้คัดแยกวัตถุขนาดเล็ก โฟร์คเซนเซอร์นิยมอย่างมากในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ อาหาร ยา อิเล็กทรอนิกส์ และเซนเซอร์แยกชิ้นงานซึ่งต้องการความแม่นยำสูงในระยะเวลาอันรวดเร็ว
ความสามารถในการตรวจจับได้แม้ฉลากบางๆ หรือวัตถุใสคือจุดแข็งของโฟร์คเซนเซอร์แบบ Photoelectric Fork Sensor รวมถึง Label Sensor ที่เน้นการจับมาร์กหรือขอบฉลากโดยตรง เหมาะกับงาน Sensor Packaging และ Automation Sensor ในโรงงานทุกขนาด
จุดเด่นและข้อได้เปรียบเหนือเซนเซอร์แบบอื่น
ฟอร์คเซนเซอร์ให้ความแม่นยำในการตรวจจับวัตถุขนาดเล็ก (บางรุ่นตรวจจับได้ตั้งแต่ 0.2–0.4 มม.) โครงสร้างโลหะชิ้นเดียวให้ความแข็งแรงทนทาน พร้อมขนาดช่อง U (slot width) หลากหลายตั้งแต่ 5 มม. ไปจนถึงมากกว่า 150 มม. เหมาะกับเลือกตามลักษณะงานในอุตสาหกรรม ช่อง U ที่แข็งแรงและเซนเซอร์อุตสาหกรรมเหล่านี้ถูกออกแบบให้ใช้งานในสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่น น้ำ หรือแรงสั่นสะเทือนได้ดี มีระดับการป้องกันน้ำฝุ่นตามมาตรฐาน IP65 หรือ IP67 ในหลายรุ่น
ระบบสายไฟและสัญญาณเชื่อมต่อกับ PLC หรือคอนโทรลเลอร์ ทำให้เป็นหัวใจของระบบ Sensor Automation ในโรงงานอุตสาหกรรมยุคใหม่ ที่ต้องการประสิทธิภาพและการบำรุงรักษาต่ำ
Fork Sensor ราคาและการเลือกใช้งาน
ราคาของ Fork Sensor แตกต่างตั้งแต่หลักร้อยจนถึงหลายพันบาท ขึ้นกับสเปค ความกว้างของช่อง ตรวจจับขั้นต่ำ ความไวต่อวัตถุ ความทนทาน และแบรนด์ เช่น ฟอร์คเซนเซอร์ขนาดเล็ก 5 มม. อาจเริ่มต้นที่ประมาณ 190–300 บาทต่อชิ้น ส่วนรุ่นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่หรือฟีเจอร์พิเศษอาจสูงกว่าหลายเท่า นักลงทุนหรือผู้ดูแลงานด้าน Sensor โรงงานอุตสาหกรรมควรเลือกแบรนด์และโมเดลที่มีความแม่นยำ, ความไว ปรับค่าได้ และเป็นที่ยอมรับในตลาด รวมถึงพิจารณาการรับประกันหลังการขาย
แบรนด์ที่ได้รับความนิยม เช่น SICK, BALLUFF, Leuze, RIKO, รวมถึงสินค้าในไทยซึ่งมีให้เลือกหลากหลายรุ่น เหมาะกับการตรวจจับวัตถุในไลน์ผลิตทุกแบบ เช่น การนับชิ้นงาน, การตรวจตำแหน่งฉลาก, การคัดแยกบาร์โค้ด หรือการควบคุมกลไกในสายพานอัตโนมัติ เซนเซอร์ตรวจจับฉลาก (Label Sensor) ในกลุ่มนี้ใช้เทคโนโลยีเดียวกับโฟร์คเซนเซอร์โดยเฉพาะงานบรรจุภัณฑ์และแพ็คเกจจิ้ง
Fork Sensor แตกต่างจากเซนเซอร์แยกชิ้นงานรูปแบบอื่นอย่างไร?
โฟร์คเซนเซอร์โดดเด่นด้านความเร็วและความเสถียรของการตรวจจับ ไม่ต้องกังวลเรื่องการเยื้องศูนย์เหมือนโฟโต้เซนเซอร์ผ่านลำแสงปกติ ไม่ต้องใช้แผงสะท้อนแสงหรือรีเฟลกเตอร์เหมือนรุ่น Reflex ในงานที่ต้องการความต่อเนื่องและลด downtime ฟอร์คเซนเซอร์ได้รับความนิยมสูง นอกจากนี้ยังดูแลรักษาง่ายและรองรับสิ่งแวดล้อมการผลิตที่ซับซ้อนได้ดีกว่า
หากต้องการ Sensor ตรวจจับวัตถุ เลือก Fork Sensor ที่เหมาะสมย่อมช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของระบบอัตโนมัติ ให้ความแม่นยำสูงกับงานสายการผลิตยุคใหม่ ทั้งด้าน Sensor Automation และ Sensor โรงงานอุตสาหกรรม ฟอร์คเซนเซอร์ยังเป็นอุปกรณ์ตรวจจับวัตถุที่ไว้วางใจได้มากที่สุดหนึ่งในวงการอุตสาหกรรมปัจจุบัน
