SMEs อยากไป 4.0 ต้องพิจารณาอะไร?

เทคโนโลยี 4.0 ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป และผู้เชี่ยวชาญหลายคนต่างให้คำแนะนำว่าถ้าอยากเปลี่ยนแปลงคุณก็สามารถค่อย ๆ ลงทุนทีละส่วนอย่างค่อยเป็นค่อยไปได้ ซึ่งรายงานวิจัยจาก MDPI ชื่อ ‘Factors Introducing Industry 4.0 to SMES’ ได้จำแนกข้อมูลไว้ได้อย่างน่าสนใจเหมาะสำหรับที่จะใช้แยกประเด็นในการเริ่มต้นความเปลี่ยนแปลงสำหรับ SMEs

ด้วยสภาพเศรษฐกิจและสังคมในปัจจุบันการลงทุนด้านเทคโนโลยีสามารถสร้างความมั่นคงในธุรกิจได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนมากกว่าการลงทุนในแรงงานจำนวนมากที่อาจขาดแคลนทักษะ ซึ่งทิศทางการลงทุนใน 4.0 หรือระบบการผลิตสมัยใหม่นั้นเกิดขึ้นในทิศทางเดียวกันแทบทั่วทุกพื้นที่ของโลก

กลุ่มตัวอย่าง SME คิดอย่างไรกับการลงทุน 4.0?

รายงาน ‘Factors Introducing Industry 4.0 to SMES’ ได้คัดเลือกกรณีศึกษาจากบริษัท SMEs ในสาธารณรัฐ Czech จากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 1,018 บริษัท SMEs พบว่า 629 บริษัทมีการวางแผนในการลงทุนออโตเมชันหรือลงทุนด้านเทคโนโลยีเพิ่มเติมภายในระยะเวลา 5 ปี นับเป็น 62% ของกลุ่มตัวอย่าง

เมื่อทำการวิเคราะห์จะพบว่าบริษัทวิสาหกิจรายย่อย (Micro) จำนวน 213 บริษัทนั้นมีสัดส่วนของแผนการลงทุนด้านเทคโนโลยีหรือออโตเมชันภายในระยะเวลา 5 ปี อยู่ถึง 46%

สำหรับกลุ่มตัวอย่างบริษัทขนาดกลางจำนวน 493 บริษัท พบว่าบริษัทกว่า 59% ให้ความสนใจในการลงทุนด้านดิจิทัลและหุ่นยนต์ภายในระยะเวลา 5 ปี

จากข้อมูลจะเห็นว่าในอุตสหกรรมขนาดกลางและรายย่อยนั้นมีแนวโน้มให้ความสนใจสำหรับการลงทุนสำหรับเทคโนโลยี 4.0 กว่า 50% ของกลุ่มตัวอย่าง ทำให้ทิศทางการแข่งขันในอนาคตของตลาดอุตสาหกรรมจะมีเทคโนโลยีดิจิทัลและหุ่นยนต์เป็นส่วนสำคัญ ซึ่งธุรกิจอุตสาหกรรม SMEs กว่าครึ่งที่ยังไร้แผนในการปรับปรุงการผลิตจะถูกผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเนื่องจากกลไกเทคโนโลยีการผลิตภายหลังการปรับตัวของกลุ่มที่มีการดำเนินการตามแผนก่อนแล้ว

อะไร คือ ปัจจัยที่ต้องพิจารณาบ้าง?

ปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าสู่อุตสาหกรรม 4.0 ของ SMEs (Source: Factors Introducing Industry 4.0 to SMES, MDPI)

จากรายงานพบว่าปัจจัยสำหรับการพิจารณาการลงทุนหรือการพัฒนาสำหรับ SMEs เพื่อก้าวเข้าสู่เทคโนโลยี 4.0 สามารถจัดกลุ่มได้ 6 ปัจจัยหลักซึ่งกลุ่มตัวอย่างที่ต้องการลงทุนการทำงานด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ภายในระยะเวลา 5 ปี นั้นให้ความสำคัญเป็นหลัก ได้แก่

• แรงงาน
• เครื่องจักร
• แผนทางการเงิน
• ปัจจัยภายนอก
• องค์ความรู้
• การบริหารจัดการกระบวนการ

ทั้ง 6 ปัจจัยหลักมีรายละเอียดปลีกย่อยจำนวนมากในแต่และกลุ่ม ซึ่งในการพิจารณาแต่ละลายละเอียดปลีกย่อยนั้นมักเกี่ยวข้องกับหัวข้ออื่นด้วยเช่นกัน ซึ่งทำให้ต้องพิจารณามิติการดำเนินการให้ที่ถ้วนครอบคลุม เช่น แรงงาน-องค์ความรู้ และแผนทางการเงิน-เครื่องจักร เป็นต้น

คำถามที่สำคัญที่ต้องพิจารณาต้องให้ความสำคัญกับประเด็นที่จำเป็นและเร่งด่วนก่อน เช่น จุดที่เกิดปัญหาซ่อมบำรุงหรือความผิดพลาดบ่อยครั้ง หรือการวิเคราะห์ปัญหาภาพรวมเพื่อหาจุดที่เป็นปัญหาสำคัญ อาทิ การที่สินค้ามีความไม่สมบูรณ์บ่อยครั้งอาจเกิดขึ้นจากศักยภาพของเครื่องจักรไม่เพียงพอ แรงงานขาดทักษะ รวมไปถึงคุณภาพของสินค้าจากคู่แข่งที่ดีกว่าซึ่งกลายเป็นคู่เปรียบเทียบที่ชัดเจน แสดงให้เห็นถึงปัญหาที่เกิดจากแรงงาน เครื่องจักร ปัจจัยภายนอก ซึ่งการปรับปรุงที่แรงงานเป็นเรื่องที่สามารถทำได้ทันทีโดยไม่ต้องการค่าใช้จ่ายจำนวนมากแต่ต้องใช้เวลา ขณะเดียวกันหากลงทุนซื้อเครื่องจักรใหม่สามารถแก้ปัญหาได้รวดเร็วแต่ต้องพิจารณาถึงการเงิน ปัจจัยภายนอก และทักษะผู้ใช้งานด้วยเช่นกัน

อุปสรรคและทางออกของการยกระดับสู่ 4.0

สิ่งสำคัญสำหรับการลงทุนที่จะเกิดขึ้นนั้นจำเป็นต้องยุทธศาสตร์แผนการลงทุนที่ถูกคำนวณมาอย่างดี โดยหนึ่งในอุปสรรคสำคัญที่ขวางกั้นการเปลี่ยนผ่านของ SMEs สู่ 4.0 นั้น คือ การวางตัวผู้รับผิดชอบหน้าที่การทำความเข้าใจรายละเอียดเชิงลึกที่จะต้องเกิดขึ้น รวมไปถึงข้อจำกัดทางโครงสร้างของแรงงาน (ไม่ว่าจะเป็นระดับการศึกษา รวมถึงความเชี่ยวชาญ) การเงิน และ ROI

หนึ่งในกำแพงสำคัญของการเปลี่ยนแปลงแรงงาน คือ การผลักดันให้แรงงานมีการใช้เทคโนโลยีเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มทักษะในการทำงานกับเทคโนโลยีได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้องค์กรมีความเป็นต่อในการใช้งานเทคโนโลยีใหม่ๆ โดยมีทักษะที่พร้อมของแรงงานเป็นพื้นฐาน

ในการลงทุนเทคโนโลยีหรือเครื่องจักรนั้นต้องพิจารณาถึงแผนทางการเงินและที่มาของแหล่งเงินทุนที่มีคุณภาพเพื่อให้เกิดเสถียรภาพทางการเงิน รวมถึงผลกระทบทางเศรษฐกิจที่อาจเกิดขึ้นภายหลังอีกด้วย

จะเห็นได้ว่าทางออกสำหรับปัญหาที่กล่าวมานั้นขึ้นอยู่กับความสามารถของแรงงานเป็นส่วนที่มีความสำคัญอย่างมาก โดยเฉพาะทักษะความสามารถด้านการบริหารจัดการและแผนยุทธศาสตร์ที่ถูกออกแบบมาอย่างดีจะสามารถสร้างการยกระดับสู่ 4.0 ได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วยการบริหารความเสี่ยงและเลือกรูปแบบการลงทุนที่เหมาะสม

ที่มา:
Factors Introducing Industry 4.0 to SMES, MDPI